Και σου απαντώ, παίζεις ήδη θέατρο από τη πρώτη στιγμή που πήρες τη πρώτη σου ανάσα, και ούρλιαξες με τα μικροσκοπικά σου πνευμόνια το πρώτο σου κλάμα. Μια πολύ αγαπημένη μου φίλη , μαία, μου είπε ότι τα βρέφη τις περισσότερες φορές δε κλαίνε πραγματικά, απλά το “κλάμα” είναι η πιο ενστικτώδης μορφή έκφρασης που διαθέτουν για να αντλούν την αμέριστη προσοχή της μητέρας τους, είτε για χάδι, για φαγητό, είτε για άλλαγμα της πάνας. Από κει και ύστερα, μεγαλώνοντας μέρα με τη μέρα, είσαι ένα σφουγγάρι που λαμβάνει πληροφορίες, τις μιμείται, και έτσι αρχίζεις να επικοινωνείς με τον κόσμο γύρω σου.
Η μίμηση είναι έμφυτη για σένα κατά τον Αριστοτέλη. Σα παιδί την πράττεις με καθαρό ένστικτο και καθόλου σκέψη, ωμή και ακαλλιέργητη, γεμάτη αλήθεια.Τρέχεις, γελάς, χτυπάς, σέρνεσαι, ουρλιάζεις, κλαις, θυμώνεις, χλευάζεις, συγχωρείς, κοροιδεύεις, ανακαλύπτεις, προκαλείς, δε φοβάσαι να λερωθείς, δε φοβάσαι να εκτεθείς. Νιώθεις ελευθερία χωρίς να γνωρίζεις καν τι είναι, ή πόσο εύθραυστη είναι, και φυσικά δεν έχεις ιδέα ότι θα τη στερηθείς μεγαλώνοντας. Μαζί με την ελευθερία, δε γνωρίζεις ότι θα στερηθείς μεγάλο μέρος του παρορμητισμού και των ενστίκτων σου. Και να σκεφτείς πως βιαζόσουν να μεγαλώσεις…
Μεγαλώνοντας η αντίληψη σου για το σώμα σου, την κίνηση σου, τη φωνή σου, την προσωπικότητα σου αλλάζουν εντελώς. Οι παιδικές σου παρορμήσεις μπλοκάρονται και τη θέση τους παίρνουν οι αναμνήσεις. Το σώμα σου θα υπακούσει στις κοινωνικές επιταγές της ενηλικίωσης και κάπου εκεί η σύνδεση σου με το εσωτερικό σου τοπίο θα φιμωθεί. Το σώμα σου θα πράττει όλο και λιγότερες κινήσεις, οι περισσότερες εξ’αυτών θα είναι μηχανικές. Το ίδιο θα συμβεί και με τη μάσκα του προσώπου σου η οποία στερείται μεγάλο αριθμό εκφράσεων και εναλλαγών.Δεν αισθάνεσαι φυσικά ότι στερείσαι κάτι. Μέχρι…..να ασχοληθείς με τον εαυτό σου με τρόπο που μόνο το θέατρο μπορεί να σε οδηγήσει.
Το θέατρο μπορεί κάλλιστα να σε επαναφέρει πίσω στο σημείο που παράτησες το μίτο που σε συνδέει με το αυθόρμητο, το αληθινό, το πηγαίο της ύπαρξης σου. Καλύτερα να ξεκινήσεις την αναζήτηση σου με τμήματα που εστιάζουν στην επανασύνδεση με την σωματικότητα σου και την αναπνοή σου. Όσο και αν σου φαίνεται περίεργο έχεις ξεχάσει να αναπνέεις σωστά. Μερικές φορές ξεχνάς να αναπνέεις γενικώς. Όχι για πολλή ώρα, αλλά αν μυηθείς στην αυτοπαρατήρηση που θα σε διδάξει το θέατρο, θα δεις ότι κάποια βιώματα, και συναισθηματικές εξάρσεις σου στερούν τη σωστή αναπνοή. Πιθανότατα θα εντοπίσεις ,ότι πολλές φορές κουράζεσαι, χωρίς να έχεις υποβληθεί σε κανενός είδους σωματική δραστηριότητα.
Επανέρχομαι αμέσως στο αρχικό ερώτημα του παρόντος άρθρου. Γιατί να μάθεις θέατρο?
Ενα πρώτο σου κίνητρο θα μπορούσε να είναι επειδή βαριέσαι και να θελήσεις να πράξεις κάτι διαφορετικό. Θα μου πεις, μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο δραστηριότητες , εικόνες και πληροφορία, πως σου πέρασε από το μυαλό ότι μπορεί να βαριέμαι ? Γιατί όχι ? Κολυμπώντας στη καθημερινή σου ρουτίνα ,γεμάτη από δράσεις αυτοματισμού ( οδήγηση, χρήση οθόνης λάπτοπ και κινητού, καθιστική δουλειά, καθιστική παρακολούθηση τηλεόρασης κλπ )τί ποιο φυσιολογικό να νιώσεις να μουδιάζεις από βαρεμάρα και έλλειψη πραγματικής δράσης. Το θέατρο δεν θα σε σηκώσει απλά από την καρέκλα για να κινήσεις το σώμα σου, με τρόπους που ούτε καν υποψιάζεσαι ότι μπορείς. Το θέατρο θα σε επαναφέρει στο παιχνίδι. Λέμε τη φράση παίζω θέατρο. Το θέατρο είναι ένα παιχνίδι που θα σε φέρει ξαφνικά σε μια αίθουσα γεμάτη άτομα ,που θέλουν και αυτά με τη σειρά τους να παίξουν μαζί σου ! Εσύ και οι καινούριοι σου συμπαίχτες, αφού βγάλετε τα παπούτσια σας και φορέσετε άνετα ρούχα, θα αφήσετε στα αποδυτήρια και την καθημερινότητα σας, τους φόβους, τις ανασφάλειες, τα απωθημένα, τα κόμπλεξ, τις αναστολές, την αυτολύπηση, τον εγωισμό και ότι άλλο νομίζετε για τον εαυτό σας και θα μπείτε στην αίθουσα απελευθερωμένοι και έτοιμοι να αυτοπροσδιορίστείτε από την αρχή !
Ο αυτοπροσδιορισμός είναι κάτι πολύ σύνθετο και υποκειμενικό. Το τι μπορεί να πιστεύεις εσύ για τον εαυτό σου, δε σημαίνει απαραίτητα ότι αληθεύει, και φυσικά δε σημαίνει ότι και οι άλλοι σε βλέπουν με τον ίδιο τρόπο. Στο θέατρο θα μάθεις να υπηρετείς τον αντικειμενικό σκοπό του συγγραφέα, του κειμένου , του σκηνοθέτη και το υποκειμενικό παύει να υπάρχει. Μέσα από το δρόμο της αναζήτησης των δράσεων και των συναισθημάτων, θα μάθεις πως το έξω σου συνδέεται με το συναισθηματικό σου τοπίο. Θα μάθεις να χρησιμοποιείς το σώμα, τη φωνή σου, το κίνητρο σου, για να μεταμορφωθείς σε κάτι συγκεκριμένο κάθε φορά, και για εσένα και για τους άλλους. Η θεατρική γλώσσα που θα χρησιμοποιείς κάθε φορά θα σε προσδιορίζει.
Για να μπορέσουν όλα αυτά να συμβούν, θα πρέπει να μυηθείς στην αυτοπαρατήρηση και την παρατήρηση. Το σώμα σου είναι γεμάτο πληροφορίες , αυτή είναι η αφετηρία σου. Το θέατρο θα σε βάλει προς αυτή την κατεύθυνση. Θα μάθεις να παρατηρείς την κάθε σου ανάσα, τον κάθε σου ήχο, την παραμικρή κίνηση του σώματος σου, σε σχέση με τι δράση που πραγματοποιείς την παρούσα στιγμή και σιγά σιγά τα εκφραστικά σου μέσα θα ανθίσουν και θα σου χαρίσουν τρόπους έκφρασης που ποτέ δεν φανταζόσουν ότι θα είχες. Παράλληλα με την αυτοπαρατήρηση, θα μυηθείς και στην παρατήρηση, Ο κόσμος, οι άνθρωποι, η ζωή η ίδια μπαίνει στο μικροσκόπιο σου και ξαφνικά γίνεται συνταρακτική. Οι άνθρωποι που ασχολούνται με την τέχνη παρατηρούν πράγματα που άλλοι δεν έχουν προσέξει ποτέ. Τα ασήμαντα για τους άλλους γίνονται για σένα σημαντικά και μεγάλα, και φυσικά διευρύνουν την γνώση σου στη μίμηση και στη βαθύτερη κατανόηση της ανθρώπινης ύπαρξης. Τα σώματα των γύρω σου θα σου δίνουν την πληροφορία, πριν προλάβουν οι λέξεις. Ο ήχος της φωνής τους θα σου δίνουν την πραγματική διάθεση και διάσταση. Η μάσκα του προσώπου την αλήθεια της παρούσας στιγμής.
Όλα αυτά και πολλά άλλα ωραία σε περιμένουν με την ενασχόληση σου με το θέατρο. Το μόνο που χρειάζεσαι , είναι να στοχεύεις τα μαθήματα που παρακολουθείς, με τους ανθρώπους που πιστεύεις ότι θα σε οδηγήσουν στο δρόμο που αναζητάς. Η και όχι. Μπορεί να μην αναζητάς κάτι συγκεκριμένο, στην αρχή τουλάχιστον. Μπορεί να επιλέξεις να αφεθείς στην περιπέτεια και όπου σε βγάλει. Συμφωνώ και επαυξάνω και με αυτό. Φρόντισε μόνο να αισθάνεσαι καλά εκεί που επιλέγεις να είσαι, παρατηρώντας προσεκτικά την εξέλιξη σου και τα οφέλη αυτής στην καθημερινότητα σου. Να μάθεις λοιπόν να παίζεις θέατρο για να επιστρέψεις στο αρχικό παιχνίδι της φύσης σου, επιτρέποντας έτσι στον εαυτό σου να γνωρίσει έναν εξ ολοκλήρου διαφορετικό κόσμο…….
